مطالعات جدید نشان می‌دهد که نور مغز انسان پدیده‌ای واقعی و قابل‌تشخیص است؛ نوری بسیار ضعیف که از فعالیت‌های متابولیک سلول‌های مغزی ناشی می‌شود. با توسعه فناوری‌های پیشرفته، اکنون می‌توان این نور را ثبت و بررسی کرد؛ اتفاقی که ممکن است انقلابی در تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون و تومورهای مغزی ایجاد کند.
براساس گزارش Popular Mechanics، برخلاف باور عمومی که زیست‌تابی را مختص برخی جانوران می‌داند، پژوهشگران دانشگاه آلگوما کانادا به شواهدی مبنی بر گسیل فوتون‌های فوق‌ضعیف از مغز انسان دست یافته‌اند. این پدیده که به نام UPE شناخته می‌شود، می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت سلامت مغز ارائه دهد.
منشأ نور مغز چیست؟
نور مغز انسان حاصل فرایندهای متابولیک و اکسیداسیون سلولی است. الکترون‌ها هنگام از دست دادن انرژی، آن را به شکل فوتون آزاد می‌کنند. این نور با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست، اما با تجهیزات بسیار حساس نوری می‌توان آن را ثبت کرد.
نکته قابل‌توجه اینکه این نور با زیست‌تابی شیمیایی تفاوت دارد و به‌عنوان نشانگری دقیق برای سنجش استرس اکسیداتیو، پیری و اختلالات عصبی شناخته می‌شود.
نور مغز و فعالیت ذهنی
بررسی‌ها نشان می‌دهد شدت نور مغز انسان بسته به فعالیت مغزی تغییر می‌کند. مثلاً باز یا بسته بودن چشم یا گوش‌دادن به موسیقی می‌تواند میزان درخشش مغز را تحت‌تأثیر قرار دهد.
فوتوانسفالوگرافی؛ فناوری نوین تشخیص نوری مغز
محققان برای تفکیک این نور ضعیف از نویز پس‌زمینه، از روشی به نام فوتوانسفالوگرافی استفاده کرده‌اند. در این روش از کلاه EEG همراه با لوله‌های تقویت‌کننده نور استفاده می‌شود تا ضعیف‌ترین فوتون‌ها شناسایی شوند. این روش در مقایسه با fMRI و PET کاملاً غیرتهاجمی است و در عملکرد طبیعی مغز اختلال ایجاد نمی‌کند.
به گفته پژوهشگران، ثبت و تحلیل نور مغز انسان می‌تواند راهی موثر برای شناسایی زودهنگام بیماری‌های مغزی مانند تومورها، ضربه‌های مغزی خفیف و اختلالات تحلیل‌برنده باشد.
این یافته‌ها در ژورنال Current Biology منتشر شده‌اند.
